Inflacyjna spirala wciąż się nakręca

Według najnowszych danych Narodowego Banku Polskiego, w sierpniu inflacja bazowa, czyli nieuwzględniająca cen energii i żywności wzrosła do rekordowych 9,9 proc. To zły prognostyk, wskazujący, że szczyt dynamiki wzrostu cen jeszcze przed nami, a z nadmierną inflacją będziemy borykać się jeszcze przez dłuższy czas.

W obszarze powszechnego zainteresowania znajduje się najbardziej popularny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, uznawany jednocześnie za najbardziej miarodajny. Jednak banki centralne w podejmowaniu decyzji o wysokości stóp procentowych, kierują się także innymi wskaźnikami. Jednym z nich jest właśnie inflacja bazowa, nie uwzględniająca cen żywności i energii, a więc nie tylko składników najbardziej zmiennych, ale przede wszystkich tych, na których kształtowanie polityka pieniężna ma niewielki wpływ. Inflacja konsumpcyjna osiąga w Polsce poziom najwyższy od ćwierć wieku, za co w dużym stopniu odpowiadają właśnie ceny żywności, a przede wszystkim surowców energetycznych, a co za tym idzie prądu i gazu, wpływających na wzrost kosztów utrzymania mieszkania. W tegorocznym okresie letnim mieliśmy także do czynienia z nadspodziewanie wysokim wzrostem cen żywności. Tak więc inflacja uderza przede wszystkim w dwie kategorie, które mają największy udział w budżetach gospodarstw domowych. W dłuższym terminie ogranicza to popyt na dobra trwałego użytku, co niekorzystnie wpływa na koniunkturę gospodarczą. Dodatkowym czynnikiem, napędzającym inflację, jest sytuacja na rynku pracy, czyli rekordowo niskie bezrobocie i niedobory podaży pracy w wielu sektorach gospodarki. Dobra pozycja negocjacyjna pracowników wywiera presję na podnoszenie wynagrodzeń przez pracodawców. Pracownicy bronią się w ten sposób przed inflacją, ale jednocześnie wywołuje to podwójny efekt. Po pierwsze, sprzyja wzrostowi inflacji, gdyż firmy starają się przenieść wzrost kosztów na ceny wyrobów i usług, a po drugie, zmuszeni są do obniżania marż, a więc i zdolności rozwojowych, między innymi poprzez ograniczanie inwestycji.

Inflacja konsumencka przekłada się pośrednio także na inflację bazową, która w sierpniu była najwyższa w historii obliczania tego wskaźnika, czyli od początku 2001 r. Sięgająca 9,9 proc. dynamika inflacji bazowej wywierać będzie na Radę Polityki Pieniężnej presję do kontynuowania cyklu podwyżek stóp procentowych. Do tej pory większość prognoz ekonomistów zakładała, że wynosząca obecnie 6,75 proc. stopa referencyjna może w tym cyklu wzrosnąć do 7-7,5 proc.. Coraz bardziej prawdopodobny jednak wydaje się scenariusz, w którym stopy mogą być jeszcze wyższe. Najnowsza prognoza dość konserwatywnie nastawionej agencji ratingowej Fitch, sugeruje możliwość osiągnięcia przez stopę referencyjną NBP poziomu 7,5 proc. Jeśli jednak sprawdzą się negatywne prognozy, mówiące o jeszcze mocniejszym wzroście inflacji w pierwszych miesiącach przyszłego roku, możemy mieć do czynienia z kontynuacją podwyżek stóp procentowych. Jednocześnie o powrocie inflacji do celu, wyznaczonego przez bank centralny na 2,5 proc., z odchyleniem w obie strony o 1 punkt procentowy, możemy myśleć w perspektywie nawet 3-4 lat.

W ślad za podwyżkami stóp procentowych, w podwyższane jest także oprocentowanie lokat bakowych, czyli produktu obarczonego najmniejszym ryzykiem z punktu widzenia oszczędzających. Lokaty pozwalają ograniczyć destrukcyjny wpływ inflacji na oszczędności już niemal o połowę. Oferta depozytowa Inbanku nieustannie znajduje się w ścisłej czołówce, a jej cechą charakterystyczną jest konsekwencja w podwyższaniu oprocentowania, nie obarczona dodatkowymi warunkami i nie ograniczająca się do okresowych promocji.