Zielone ogrody na kopalnianych hałdach

Setki roślin zostanie posadzonych jeszcze w tym roku w ramach proekologicznego projektu TAURON Wydobycie z udziałem międzynarodowych partnerów.

Eksperci Spółki i Głównego Instytutu Górnictwa opracują nowe sposoby rekultywacji i zazielenienia hałd, obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz innych terenów zdegradowanych. Produktem końcowym międzynarodowego projektu badawczego o akronimie RECOVERY będzie opracowanie sposobu rekultywacji tzw. obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych i innych terenów zdegradowanych.

- TAURON Wydobycie chce być pierwszą firmą z sektora węgla kamiennego, która opracuje i skomercjalizuje zamienniki mieszanek gleb, uzyskanych na bazie odpadów górniczych, energetycznych i biomasy dla różnych zbiorowisk roślinnych. Produkty te powstaną z myślą o rekultywacji hałd pochodzących z kopalni węgla kamiennego – mówi Tomasz Cudny, prezes zarządu TAURON Wydobycie.

Ma to nastąpić poprzez zaprojektowanie i wykonanie tzw. podłoży antropogenicznych z użyciem materiałów odpadowych oraz opracowanie metody inicjowania zróżnicowanych siedlisk przyrodniczych o dużym potencjale do pełnienia funkcji przyrodniczych, rekreacyjnych i gospodarczych.

– Metoda zakłada ograniczenie kosztów utrzymania uciążliwych dla środowiska zwałowisk odpadów pogórniczych przy jednoczesnym zwiększeniu zakresu i jakości efektów działań naprawczych i ekologicznych – dodaje Tomasz Cudny.

W ramach projektu przetestowane zostaną różnego rodzaju mieszanki glebowe uzyskane z odpadowej biomasy i odpadów poprodukcyjnych z ZG Janina, ZG Sobieski oraz elektrowni Grupy TAURON. We wrześniu na terenie hałdy górniczej w Libiążu zostanie wykonany tzw. poligon doświadczalny, na którym przeprowadzone zostaną prace rekultywacyjne z zastosowaniem nowatorskich metod wykonania pokrywy glebowej neutralizującej kwasowość odpadów.

Międzynarodowe wyzwanie badawcze

Wykonanie poligonu doświadczalnego pozwoli na przetestowanie w terenie i w warunkach rzeczywistych różnych technik rekultywacji obszarów zdegradowanych działalnością górniczą. TAURON Wydobycie wraz z Głównym Instytutem Górnictwa na bieżąco będzie prowadził monitoring procesów przyrodniczych w celu kontroli zastosowanego rozwiązania oraz wykona kompleksową analizę wody, gleby oraz zmian parametrów fizykochemicznych podłoża.

Ocena skuteczności zastosowanych metod rekultywacyjnych pozwoli na opracowanie optymalnych rozwiązań ekologicznych i ekonomicznych rewitalizacji hałd i innych zdegradowanych terenów przemysłowych.
Szczegółowy zakres prac projektu obejmuje zainicjowanie rozwoju czterech typów zbiorowisk roślinnych, tj.:
• roślinności kserotermicznej, czyli sucho i ciepłolubne gatunki roślin,
• roślinności siedlisk świeżych, czyli zbiorowiska ruderalne i łąkowe,
• roślinności krzewiastej o funkcji przeciwerozyjnej oraz roślinności siedlisk podmokłych w miejscach gromadzenia się wód opadowych.

Pod koniec projektu w Katowicach odbędą się specjalne warsztaty poświęcone rozwojowi technologii wypracowanej w ramach projektu z udziałem przedstawicieli przedsiębiorstw górniczych, podmiotów tworzących politykę i innych zainteresowanych w całej Polsce.

Nowatorskie podejście

– W ramach projektu RECOVERY wypracowany zostanie także innowacyjny model wyceny usług ekosystemowych, który pozwoli na planowanie i ustalanie priorytetów zmierzających do rekultywacji obiektów powstałych w wyniku prowadzonej działalności wydobywczej  – mówi dr hab. inż. Alicja Krzemień, kierownik projektu w Głównym Instytucie Górnictwa. – Przygotujemy również narzędzia pozwalające na porównanie różnych wariantów rekultywacji i zagospodarowania terenu zwałowiska w oparciu o koszty realizacji oraz wycenę usług ekosystemowych, rozumianych jako wkład naturalny ekosystemów w szeroko pojęty dobrobyt człowieka – dodaje.

Pozyskana wiedza pozwoli wypracować odpowiednie metody inicjowania zbiorowisk roślinnych na przykopalnianych hałdach górniczych oraz na terenach zdegradowanych działalnością przemysłową przywracając takie nieużytki środowisku z różną funkcjonalnością ekologiczną.